سه‌شنبه ۳۱ تیرماه، دکتر محمد ابراهیم محمدی، مدیر دفتر انتشارات و فناوری آموزشی رشد و دکتر احسان طوفانی‌نژاد پژوهشگر حوزه تکنولوژی آموزشی در بیست و ششمین قسمت از برنامه مدرسه ایران، برنامه‌ی تخصصی بررسی چالش‌های تعلیم و تربیت، حضور یافتند. در این برنامه توانمندسازی معلمان در شرایط آموزش غیرحضوری مورد بحث قرار گرفت.
محمدی در ابتدای گفتگو با بیان اینکه کرونا موجب غافلگیری معلمان شد، گفت:« با عوض شدن شدن ناگهانی شرایط، معلمان مجبور به تولید محتوا شدند. هم‌اکنون ما به یک مسافرت رسیده‌ایم و معلمانی که در شرایط این مسافرت بودند، دیگر معلم‌های قبلی نیستند. بعد از گذراندن دوره آموزش مجازی، ما دچار یک پوست‌اندازی آموزشی شدیم.»
طوفانی‌نژاد، کارشناس برنامه با طرح این مشکل که هنوز آموزش‌های کافی به معلمان داده نشده، گفت:« کارهایی که تا الان نمی‌خواستیم یا نمی‌توانستیم انجام دهیم، در این دوره مجبور به انجامشان شدیم. معلمین در ساختار قدیمی رکن اصلی کلاس درس بودند و حالا دچار بی‌توجهی شده‌اند. نسلی از معلمین هم‌اکنون در فضای مجازی فعالیت می‌کنند که فناوری را نمی‌شناختند. این نسل حالا مجبور به استفاده از فناوری هستند اما صرف استفاده از ابزار کافی نیست. برای مثال دانش هنر تدریس محتوا به وسیله فناوری مساله‌ای مهم و ضروری در آموزش است که بعید است ده درصد معلمان حتی به این دانش آگاهی داشته باشند.»
محمدی در پاسخ به این صحبت‌ها، با اشاره به شبکه شاد و شبکه رشد گفت:« معلم‌ها باید داشته‌هایشان را به اشتراک بگذارند. ما محیط شاد را برای این منظور درنظر گرفته‌ایم. شبکه ملی مدارس رشد هم ظرفیت خوبی برای این تبادل دارد. ما درحال تلاش هستیم و دغدغه خود وزیر و معاونین و دستاندرکاران نیز بحث تسهیل یادگیری در فضای مجازی است.»
طوفانی‌نژاد ادامه داد: «دسترسی معلمان به ابزار و محتوا باید همزمان باشد. شبکه رشد شبکه خوبی است و اتفاقات خوبی در این شبکه افتاده اما ما از هرجهت بمب‌باران اطلاعاتی و محتوایی می‌شویم و معلم نمی‌داند باید از کدامشان استفاده کند. معلم به پشتیبان فنی نیاز دارد. آموزش و پرورش اگر می‌خواهد کار جدی انجام دهد، محتواهای تولید شده را ارزیابی کند. نباید معلم در سال جدید تولیدکننده، انتخاب کننده و ارزیاب باشد. همانطور که اورژانس اجتماعی داریم چرا اورژانس تلفنی برای معلم نداریم؟»
محمدی با قبول ضعف‌های موجود گفت:«ما در پوست اندازی پیش آمده به ضعف ساختارها بهتر توانستیم پی ببریم اما همچنان نگرانی از بابت زیرساخت داریم. کل استانها و مدارس تولید محتوا کردند. برای اینکه این محتوا در یک نرم افزار قرار بگیرد ما با مشکل مواجهیم. مساله بعدی این است که نقش مدرسه درحال کمرنگ شدن است. ما مدرسه را برای تربیت می‌خواستیم. خانه دومی که تربیت را تکمیل کند حالا وجود ندارد.»
وی با پیش‌بینی وضعیت مدارس در سال آینده افزود: «ما پیش بینی کرده‌ایم که یا اوضاع تحصیلی سال آینده یا زرد است یا قرمز. در حالت زرد ما پیشنهاد آموزش ترکیبی را مطرح کرده‌ایم. درس‌ها براساس سختی تقسیم و اولویت‌بندی شده‌اند. قرار است آنهایی که جدی‌تر هستند حضوری تدریس بشوند و درس‌هایی که در کلاس مجازی می‌توانند تدریس شوند، غیرحضوری. در وضعیت قرمز 100 درصد تدریس مجازی می‌شود.»
محمدی درباره نقش خانوادهها در شرایط آموزشی جدید ادامه داد:« در برنامه درسی جدید، نقش خانوادهها نیز تعریف شده‌است. ما درخواست کردیم که خانوادهها برخلاف گذشته با ما همراهی کنند. در شاد و شبکه رشد اطلاعاتی وجود دارد که خانوادهها می‌توانند از شهریور دریافت کنند.»
طوفانی‌نژاد در پاسخ به صحبت‌های محمدی گفت:« برخلاف سیستم کلاسی که معلم محور بود، فضای مجازی ماهیت یادگیرنده محور دارد به همین دلیل باعث شده افراد دیگری به ساختار آموزش افزوده شوند. ما بعد از پایان کرونا ما دیگر نمی‌توانیم به همان آموزش سنتی برگردیم. انتظار یادگیرنده و معلم کلاس‌های درس سابق نیست چراکه یکبار طعم شیرین استفاده از فضای مجازی را چشیده‌اند.»
درنهایت دکتر طوفانی نژاد با طرح پیشنهاداتی نظیر لزوم وجود پشتیبان‌های فنی و محتوایی و ساخت زیست‌بوم آموزشی برای هدایت معلمان به بحث پایان داد.
برنامه مدرسه ایران کاری از گروه اجتماعی شبکه چهار سیما است که هر سه‌شنبه ساعت ۲۱ از این شبکه پخش می‌شود. بازپخش این برنامه صبح چهارشنبه ساعت ۹ خواهد بود.
